تعاريف مختلف خبر

در عصر كنوني كه پيشرفت شگفت انگيز و شتابان فناوري هاي نوين ارتباطي همچون ماهواره، رايانه، اينترنت، تلفن همراه و شبكه هاي اجتماعي مجازي،  جهان را به دهكده اي كوچك تبديل كرده است و منابع مختلف با استفاده از اين ابزارها اخبار و پيام هاي گوناگون را با سرعت حيرت انگيزي از نقطه اي به نقطه ديگر جهان منتقل مي كنند، اهميت خبر و اطلاع رساني حرفه اي بيش از پيش نمايان شده است. همچنين در اين دوره كه عصر اطلاعات و فناوري نام گرفته است و رسانه هاي پرشمار لحظه به لحظه با پيام ها و اخبار گوناگون درست و نادرست خود افكار عمومي را در معرض بمباران خبري قرار داده اند، نقش خبر و خبرنگاران به عنوان ابزار اطلاع رساني، حياتي و انكارناپذير است.

در اين دوره، اطلاع رساني صحيح، دقيق و سريع در عرصه هاي مختلف اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي، هنري، ورزشي و... تاثير بسزايي بر افكار عمومي و جهت دهي آن خواهد گذاشت.

آگاهي در هر جامعه موجب امنيت و آرامش مردم است و بالعكس موج اخبار مغشوش و شايعات موجب تشويش افكار عمومي و اختلال و اثرگذاري منفي بر وجوه مختلف زندگي مردم مي شود. از اينرو اين روزنامه نگاران و خبرنگاران هستند كه در آگاهي مردم و بالا بردن افزايش ضريب امنيت و آسايش جامعه نقش مهمي بر عهده دارند.

در اين سلسله مباحث موضوعات پايه در مورد كار خبرنگاري مطرح مي شود و با بهره گيري ازمنابع معتبر و تكيه برتجربيات گردآورندگان، ضمن آشنايي با جنبه هاي مختلف كار خبرنگاري،روش هاي گردآوري و تهيه و تنظيم خبر ، گزارش ، مصاحبه ، تحليل و تفسير و جوانب مختلف كار در رسانه هاي جمعي را فراخواهيد گرفت. 

در اولين بخش از مطالب تعاريفي از خبر را بازگو مي كنيم تا ضمن شناخت تعاريف مختلف از خبر با تعريفي واحد و يكسان از اين مقوله به ساير مباحث بپردازيم .

1 - خبر چيست؟

پاسخ به پرسش كوتاه "خبر چيست" بخش وسيعي از ادبيات روزنامه نگاري را تشكيل داده و صاحبنظران تعاريف متعددي از خبر، كه از عناصر مهم ارتباطات اجتماعي است، ارائه كرده اند كه برخي از اين تعاريف عبارتند از:

-  خبر هر انديشه و عمل واقعي است كه براي عده زيادي از خوانندگان جالب باشد. (ليل اسپنسر امريكايي، در كتاب خبرنويسي)

- خبر، هر موضوع جاري روز مي باشد كه به علت مورد توجه قرار گرفتن خوانندگان در مطبوعات منتشر مي شود. (واج بلاير، روزنامه نگار آمريكايي)

- خبر؛ گزارش مناسب و خلاصه دقيق يك رويداد است نه خود رويداد. (ميچل.وي. چارنلي، استاد روزنامه نگاري دانشگاه آمريكا در كتاب خبرنگاري)

- خبر، نقل ساده و خالص وقايع جاري است. (روژه كلوس، استاد دانشگاه بروكسل)

- خبر، خود مردم هستند. (هارولد اوانس، سردبير تايمز لندن)

- خبر، چيزي است كه روزنامه نگاران آن را مي سازند. (ويليام گيبر)

- خبر چيزي است كه يكي مي خواهد آن را در جايي سركوب كند و آنچه مي ماند، آگهي است. خبر بايد تاثيرگذار باشد و نه  خنثي و در عين حال به خاطر پول درج نشده باشد.( نورث كليف)

- خبر، نتيجه شيوه هايي است كه روزنامه نگاران آن را به كار مي گيرند.( مارك فيشمن)

- خبر، عبارت از انتشار منظم جريان وقايع و آگاهي ها و دانش هاي انساني و نقل عقايد و افكار عمومي است. (فرناندو ترو)

- خبر، محصول جهان سياسي و اجتماعي است كه آن را گزارش مي كنند. اين تعريف مبتني بر يك روش و رويه بوده كه بر اساس آن خبر، جهان را منعكس نمي كند، بلكه به جهان شكل مي دهد. (گروه گلاسكو)

خبر، بايد فوراً پس از حادثه به جريان بيفتد، براي عموم جالب باشد، حاوي اطلاعات تازه باشد، خنثي نباشد و ادراكات فرهنگ جامعه خود را مطرح نمايد. (كميسيون مك برايد)

  ديگر تعاريف متصور از خبر

- خبر، الزاما گزارش رويداد جاري ( تازه ) نيست.

 - خبر، رويدادي است كه براي يك نفر يا گروهي "ارزش خبري" دارد و براي ديگران ممكن است بي اهميت باشد.

 - اطلاعات مربوط به آنچه رخ داده است، خبر ناميده مي شود.

 - خبر، نخستين گزارش از يك حادثه بامعناست كه مورد توجه عامه قرار مي گيرد.

 - خبر، جريان منظم انتشار وقايع ، آگاهي ها و دانشهاي بشري است.

- خبر، يعني اطلاع دادن درباره چيزي كه جالب و تازه باشد. تازه بودن يعني فرد شنونده يا خواننده قبلا آن را نشنيده باشد و جالب بودن يعني اينكه نكاتي در آن باشد كه فرد شنونده يا خواننده مايل و علاقه مند به شنيدن آن باشد.( خبر فوري )

 - خبر، بيان برخي از رويدادهاي خبري است كه ارزش هاي خبري دارد و در فرايند تبديل رويداد به خبر، ممكن است تحت تاثير عوامل درون رسانه اي (خبرنگار، سردبير، مدير، سياست هاي نشريه و...)  و برون رسانه اي (مخاطبان، صاحبان آگهي ها، گروه هاي فشار و قوانين و مقررات مطبوعاتي)، از ميزان عينيت آن كاسته مي شود.( http://www.saat24.com/خبر فوري )

 همانطور كه در چند نمونه از تعاريف ارائه شده استادان و صاحبنظران اين حوزه، مشاهده شد، بسياري از آنها بر ابعاد و ويژگي هاي مشتركي از خبر تكيه دارند اما همچنان در پي سال ها پژوهش و تحقيق در اين زمينه، هنوز براي سوال "خبر چيست؟" پاسخ قطعي وجود ندارد. اما اجماع نظر بيشتري وجود دارد كه:

  خبر بياني از يك رويداد است كه داراي يك يا چند ارزش خبري است و تحت تاثير عوامل درون سازماني و برون سازماني منتشر مي شود.( خبر فوري )