متن اين قانون كه چند روز پيش براي اجرا از سوي رييس جمهور به وزارت كشور ابلاغ شد به شرح زير است:
متن اين قانون كه چند روز پيش براي اجرا از سوي رييس جمهور به وزارت كشور ابلاغ شد به شرح زير است:
قانون نحوه فعاليت احزاب و گروههاي سياسي
فصل اول ـ تعاريف
ماده۱ـ اصطلاحات به كار رفته در اين قانون، داراي معاني مشروح زير مي‌باشند:
۱ـ حزب: تشكيلاتي است متشكل از اشخاص حقيقي كه با برنامه مشخص در جهت كسب و مشاركت در قدرت سياسي و نقد و اصلاح آن، در چهارچوب قوانين و مقررات نظام جمهوري اسلامي ايران براساس مرامنامه و اساسنامه مصوب خود در سطح ملي يا استاني فعاليت مي‌كند.
حزب مي‌تواند تحت عناوين ديگري مانند گروه، جمعيت، انجمن، جامعه، مجمع و سازمان سياسي فعاليت كند.
۲ـ جبهه: ائتلافي سياسي از احزاب داراي پروانه فعاليت در زمينه فعاليت مشخص است كه با اطلاع كميسيون احزاب موضوع ماده (۱۰) اين قانون شكل مي‌گيرد.
۳ـ عضو حزب: داوطلب واجد شرايطي كه مراحل عضويت حزب را گذرانده و با پذيرش اساسنامه حزب داراي تعهدات و حقوق حزبي مطابق اساسنامه حزب مي‌باشد.
۴ـ عضو مؤثر حزب: اعضاي هيأت مؤسس، شوراي مركزي، دبيركل، بازرسان و مسؤولان شعب استاني
۵ ـ اركان حزب: هيأت مؤسس، مجمع عمومي، شوراي مركزي، دبيركل و بازرسان و مسؤول شعب استاني طبق اساسنامه اركان حزب محسوب مي‌شوند.
۶ ـ هيأت مؤسس: اشخاص حقيقي مي‌باشند كه امور مربوط به تأسيس و وظايف مرتبط را پيگيري نموده و براي دريافت مجوز تأسيس و پروانه فعاليت اقدام مي‌نمايند.
۷ـ مجمع عمومي: بالاترين ركن حزب است كه طبق مرامنامه و اساسنامه از اجتماع اعضاي حزب تشكيل مي‌شود.
۸ ـ شوراي مركزي: متشكل از افراد منتخب مجمع عمومي است كه طبق مرامنامه و اساسنامه به نمايندگي از مجمع، مسؤوليت هدايت و تحقق اهداف حزب را بر عهده دارند.
۹ ـ دبيركل: عالي‌ترين مقام اجرائي حزب است كه منتخب مجمع عمومي يا شوراي مركزي طبق اساسنامه مي‌باشد.
۱۰ـ بازرسان: اشخاص آشنا به امور بازرسي مي‌باشند كه براي نظارت بر عملكرد شوراي مركزي، دبيركل و ساير اركان حزب از سوي مجمع عمومي انتخاب مي‌شوند.
۱۱ـ مرامنامه: سند مصوب مجمع عمومي است كه بيان‌كننده اهداف، آرمان‌ها، مباني فكري و عقيدتي و خط و مشي‌هاي نيل به اهداف حزب مي‌باشد.
۱۲ـ اساسنامه: سند مصوب مجمع عمومي است كه بيان‌كننده ساختار تشكيلاتي و اركان و حدود وظايف و اختيارات، نحوه تعيين و تغيير اعضاء ، شرايط تغيير و اصلاح مرامنامه و اساسنامه، مبناي اعتبار اسناد اداري و مالي، تعيين منابع مالي، نحوه انحلال حزب و ساير موارد مصرح در اين قانون مي‌باشد.
۱۳ـ كميسيون احزاب: كميسيون موضوع ماده (۱۰) اين قانون است.
۱۴ـ مجوز اوليه: مجوز موقتي است كه جهت تحصيل شرايط لازم براي صدور پروانه فعاليت نهائي حزب توسط كميسيون احزاب صادر مي‌شود.
۱۵ـ پروانه فعاليت نهائي: مجوزي است كه به موجب آن حزب اجازه دارد تا براساس مرامنامه و اساسنامه و در چهارچوب قوانين و مقررات نظام جمهوري اسلامي ايران فعاليت كند.
۱۶ـ دبيرخانه كميسيون: تشكيلات اجرائي كميسيون احزاب مي‌باشد كه زير نظر كميسيون انجام وظيفه مي‌كند.
تبصره ـ تشكلهاي اقليت‌هاي ديني موضوع اصل سيزدهم (۱۳) قانون اساسي، تشكيلاتي مركب از اعضاي داوطلب همان اقليت ديني مي‌باشند كه هدف آنها حل مشكلات و بررسي مسائل ديني، فرهنگي، اجتماعي و رفاهي ويژه آن اقليت است.
فصل دوم ـ تأسيس حزب
ماده۲ـ تقاضاي صـدور مجوز اوليه تأسيـس حزب توسط هيأت مؤسـس، بايد به كميسيون احزاب ارائه شود. كميسيون احزاب موظف است ظرف مدت سه ماه از زمان دريافت تقاضاي رسمي با رعايت مواد اين قانون مجوز اوليه تأسيس را ثبت و صادر نمايد.
تبصره۱ـ تقاضاي صدور مجوز اوليه، بايد حاوي مرامنامه، اساسنامه، اسامي و امضاي حداقل پانزده نفر از هيأت مؤسس باشد.
تبصره۲ـ مرامنامه حزب بايد متضمن مطالب زير باشد:
الف ـ جهان‌بيني، مباني فكري و عقيدتي در چهارچوب موازين اسلام
ب ـ اهداف، راهبردهاي كلان و سياست‌ها و برنامه‌ها در راستاي رسيدن به اهداف تعيين‌شده
پ ـ رويكردهاي كلي به مسائل فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي، سياسي، اجرائي و حقوقي كشور
تبصره۳ـ اساسنامه حزب بايد متضمن مطالب زير باشد:
الف ـ نام كامل حزب و عنوان اختصاري آن
ب ـ نشاني مركز اصلي و محدوده جغرافيايي فعاليت
پ ـ ساختار و اركان حزب به همراه وظايف، نحوه فعاليت، حدود اختيارات و مسؤوليت هر ركن به تفكيك و نحوه تعيين و عزل شوراي مركزي، دبيركل و ساير اركان به استثناي مجمع عمومي
ت ـ نحوه تصويب مرامنامه و اساسنامه و تغيير و اصلاح آنها و نحوه تصويب آيين‌نامه‌هاي اجرائي، مالي و دستورالعمل‌ها
ث ـ نحوه تأمين منابع مالي
ج ـ نحوه عضوگيري و شرايط كلي عضويت
چ ـ نحوه انحلال و تعيين تكليف دارايي‌ها پس از انحلال
تبصره۴ـ حزب مي‌تواند با رعايت شروط اصل بيست و ششم (۲۶) قانون اساسي از هر نام و نام اختصاري و نمادي استفاده نمايد مگر اسامي موهن يا مغاير با شؤونات ديني، فرهنگي و همچنين عناويني كه منع قانوني دارد و يا توسط دستگاهها و نهادهاي عمومي موضوع ماده (۵) قانون مديريت خدمات كشوري مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ و يا احزاب ديگر مورد استفاده قرار گرفته‌اند و نيز عناوين مشابه آنها كه عرفاً موجب اشتباه گردد، همچنين عناوين عام و غيرمسمّي به تشخيص كميسيون احزاب
تبصره۵ ـ احزاب متقاضي پروانه بايد در مرامنامه و اساسنامه خود صراحتاً التزام خود را نسبت به قانون اساسي و اصل ولايت مطلقه فقيه اعلام دارند.
تبصره۶ ـ كميسيون احزاب مي‌تواند در صورت وجود دلايل موجه مهلت احراز شرايط براي ثبت و صدور مجوز اوليه را تنها براي يك بار به مدت دو ماه تمديد نمايد.
تبصره۷ـ در صورت عدم احراز شرايط تأسيس حزب، كميسيون احزاب موظف است در مدت مقرر دلايل عدم صدور مجوز و يا رد تقاضا را كتباً به اطلاع نماينده هيأت مؤسس حزب برساند.
ماده۳ـ مجوز اوليه تأسيس حزب جهت راه‌اندازي آن و تحصيل شرايط براي صدور پروانه فعاليت مطابق ماده (۶) اين قانون و برگزاري مجمع عمومي مؤسس جهت تصويب مرامنامه و اساسنامه بوده و اعتبار ديگري ندارد.
تبصره۱ـ هيأت مؤسس موظف است ظرف مدت شش ماه از تاريخ صدور مجوز اوليه نسبت به تشكيل مجمع عمومي مؤسس جهت تصويب مرامنامه و اساسنامه اقدام نمايد در غير اين صورت مجوز اوليه تأسيس باطل مي‌شود.
تبصره۲ـ هيأت مؤسس مي‌تواند در صورت وجود دلايل موجه و با تأييد كميسيون احزاب اين مهلت را تنها براي يك بار به مدت سه ماه تمديد كند.
تبصره۳ـ تا زماني كه احزاب پروانه فعاليت نهائي را دريافت نكرده‌اند حق فعاليت حزبي ندارند.
ماده۴ـ متقاضيان تأسيس حزب و عضويت در آن بايد داراي شرايط زير باشند:
الف ـ شرايط هيأت مؤسس:
۱) اعتقاد و التزام عملي به قانون اساسي و ولايت مطلقه فقيه
۲) داشتن تابعيت ايراني
۳) داشتن سن حداقل بيست و پنج سال تمام
۴) داشتن حداقل مدرك كارشناسي يا معادل آن
۵) عدم سوء پيشينه كيفري مؤثر
ب ـ شرايط ساير اعضاء
۱) اعتقاد و التزام عملي به قانون اساسي و ولايت مطلقه فقيه
۲) داشتن تابعيت ايراني
۳) داشتن سن حداقل هجده سال تمام
۴) عدم سوء پيشينه كيفري مؤثر
ماده۵ ـ اشخاص زير از حق تأسيس حزب يا عضويت در آن محرومند:
الف ـ كليه اعضاي دستگاههاي اطلاعاتي و امنيتي رژيم طاغوت، ساواك منحله، فراماسون‌ها، كساني كه در فاصله ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ به وزارت رسيده و يا به عضويت مجالس شوراي ملي يا سنا درآمده‌اند، اعضاي مؤثر رژيم سابق و حزب رستاخيز و اعضاي گروهك‌هاي غيرقانوني محارب و ضد انقلاب به تشخيص مراجع ذي‌صلاح
ب ـ محكومان به جرائم ضد امنيت داخلي و خارجي كشور
پ ـ مظنونان به جاسوسي حسب تشخيص وزارت اطلاعات يا سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامي تا قبل از صدور حكم برائت از دادگاه صالح
ت ـ متجاهران به فسق و فجور، مشهوران به فساد و قاچاقچيان با استعلام از دستگاه قضائي و نيروي انتظامي
ث ـ كساني كه به موجب احكام قطعي دادگاهها از حقوق اجتماعي محروم شده‌اند.
ج ـ اعضاي مؤثر احزاب منحل شده‌اي كه در زمان انحلال عضو مؤثر باشند و انحلال حزبشان به حكم دادگاه و به دليل ارتكاب جرم بوده است، به مدت پنج سال
چ ـ قضات و كاركنان شاغل وزارتخانه‌هاي اطلاعات، دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و همچنين پرسنل شاغل در نيروهاي نظامي و انتظامي و ساير افرادي كه طبق قوانين از عضويت در احزاب و تشكلهاي سياسي محروم شده يا مي‌شوند.
ماده۶ ـ پروانه فعاليت نهائي براي احزاب ملي يا استاني در صورتي صادر مي‌گردد كه حائز شرايط زير باشند:
الف ـ شرايط احزاب ملي:
۱ـ ارائه اسناد برگزاري مجمع عمومي مؤسس با حضور حداقل سيصد نفر از اعضاي رسمي در بيش از نيمي از استان‌هاي كشور
۲ـ ارائه اسناد تأسيس دفاتر رسمي حداقل در يك‌سوم از مراكز استان‌هاي كشور
۳ـ عدم ارتكاب تخلفات مندرج در ماده (۱۸) اين قانون
ب ـ شرايط احزاب استاني:
۱ـ ارائه اسناد برگزاري مجمع عمومي مؤسس مطابق يكي از موارد زير:
ـ با حضور حداقل يكصد نفر از اعضاي رسمي در بيش از نيمي از شهرستان‌هاي استان با جمعيت تا يك و نيم ميليون نفر
ـ با حضور حداقل يكصد و پنجاه نفر از اعضاي رسمي در بيش از نيمي از شهرستان‌هاي استان با جمعيت تا سه ميليون نفر
ـ با حضور حداقل دويست نفر از اعضاي رسمي در بيش از نيمي از شهرستان‌هاي استان با جمعيت بيش از سه ميليون نفر
۲ـ ارائه اسناد تأسيس دفاتر رسمي حداقل در يك‌سوم از شهرستان‌هاي استان
۳ـ عدم ارتكاب تخلفات مندرج در ماده (۱۸) اين قانون
تبصره ـ عضويت در يك حزب ملي و استاني به طور همزمان منعي ندارد ولي هيچ شخصي نمي‌تواند به صورت همزمان عضو مؤثر بيش از يك حزب ملي يا استاني باشد.
ماده۷ـ كميسيون احزاب موظف است پس از بررسي شرايط موضوع ماده (۶) حداكثر ظرف مدت پنج ماه از تاريخ ارائه درخواست در مورد صدور يا عدم صدور پروانه اعلام نظر كند. پروانه فعاليت احزاب ملي يا استاني ظرف مدت يك ماه از زمان اعلام احراز شرايط، به امضاي وزير كشور صادر مي‌شود.
تبصره۱ـ در صورتي كه اين كميسيون در مدت مقرر اعلام نظر نكند وزير كشور موظف است ظرف مدت يك ماه پس از انقضاي مهلت، پروانه فعاليت نهائي را صادر كند.
تبصره۲ـ در صورت عدم احراز شرايط صدور پروانه فعاليت، مراتب كتباً به متقاضيان حزب اعلام مي‌شود. متقاضيان پروانه فعاليت ميتوانند ظرف مدت يك ماه از تاريخ اعلام نظر به تصميم كميسيون اعتراض نمايند. در صورت اعتراض، كميسيون ماده (۱۰) موظف است حداكثر ظرف مدت سه ماه نسبت به اعتراض متقاضيان پروانه فعاليت رسيدگي و اعلام نظر كند.
تبصره۳ـ در صورت عدم احراز شرايط صدور پروانه فعاليت، مجوز اوليه صادرشده باطل مي‌شود و هيأت مؤسس حق هيچ‌گونه فعاليتي تحت عنوان مجوز اوليه مذكور را ندارد.
تبصره۴ـ پس از صدور پروانه، مرامنامه و اساسنامه حزب بايد از طريق كميسيون احزاب به هزينه حزب در روزنامه رسمي چاپ و منتشر گردد.
ماده۸ ـ در صورتي كه دو يا تعداد بيشتري از احزاب ملي يا استاني قصد ادغام با يكديگر را داشته باشند، بايد موضوع را به كميسيون احزاب موضوع ماده (۱۰) اين قانون اعلام و مرامنامه و اساسنامه و مدارك مورد نياز در اين قانون را جهت بررسي به كميسيون ارائه دهند. كميسيون موظف است پس از بررسي‌هاي لازم بدون رعايت نوبت جهت صدور پروانه حرب اقدام نمايد. در اين صورت حزب جديد جهت فعاليت نيازي به صدور مجوز اوليه تأسيس ندارد.
ماده۹ـ كليه احزاب موظفند تغييرات مربوط به مرامنامه، اساسنامه، شوراي مركزي، دبيركل و بازرسان و صورتجلسات برگزاري كنگره‌هاي خود را به كميسيون احزاب اعلام نمايند.
تبصره۱ـ احزاب موظفند براي شركت نماينده كميسيون احزاب در كنگره‌هاي خود، دو هفته قبل از برگزاري، مراتب را به اطلاع كميسيون برسانند. عدم حضور نماينده كميسيون مانع برگزاري كنگره نخواهد بود.
تبصره۲ـ پس از برگزاري اولين مجمع عمومي مؤسس در صورت تقاضاي يك‌سوم از اعضاي شوراي مركزي يا بيست درصد (۲۰%) اعضاي مجمع عمومي حزب، كميسيون احزاب موظف است نماينده‌اي جهت نظارت بر انتخابات شوراي مركزي معرفي كند.
تبصره۳ـ چنانچه تغييرات اعلام شده در اين ماده موجب مغايرت مرامنامه يا اساسنامه حزب با تبصره (۵) ماده (۲) شود يا تغيير بعضي از اعضاي شوراي مركزي مشمول حكم ماده (۵) گردد، كميسيون ضمن دادن تذكر كتبي مراتب را حداكثر ظرف مدت سه ماه به حزب اعلام مي‌كند. حزب موظف است ظرف مدت سه ماه اصلاحات لازم را انجام دهد و نظر كميسيون را تأمين كند. در صورت عدم تأمين نظر كميسيون، پروانه فعاليت حزب توقيف مي‌گردد و رفع توقيف پروانه فعاليت منوط به انجام اصلاحات مورد نياز از سوي حزب مي‌باشد در غير اين صورت مطابق بند (۳) ماده (۲۰) اقدام مي‌شود.
تبصره۴ـ ظرف مدت حداكثر سه ماه از تاريخ توقيف پروانه توسط كميسيون احزاب، حزب مي‌تواند به ديوان عدالت اداري شكايت كند.
ماده۱۰ـ به منظور صدور پروانه جهت تشكيل حزب و نظارت بر فعاليت احزاب و انجمن‌هاي اقليت‌هاي ديني و انجام وظايف تصريح شده در اين قانون، كميسيون احزاب به شرح زير در وزارت كشور تشكيل مي‌شود:
۱ـ نماينده دادستان كل كشور
۲ـ نماينده رئيس قوه قضائيه
۳ـ يك نماينده از ميان دبيران كل احزاب ملي و يك نماينده از ميان دبيران كل احزاب استاني داراي پروانه فعاليت بدون حق رأي
۴ـ معاون سياسي وزارت كشور
۵ ـ دو نماينده به انتخاب مجلس شوراي اسلامي از بين نمايندگان داوطلب
تبصره۱ـ اعضاي موضوع اين ماده بايد ظرف مدت يك ماه از تاريخ لازم‌الاجراء شدن اين قانون، انتخاب و به وزارت كشور معرفي شوند. وزارت كشور موظف است حداكثر تا ده روز پس از آن، اولين جلسه كميسيون را تشكيل دهد.
تبصره۲ـ اعضاي كميسيون براي مدت دو سال انتخاب مي‌شوند و تا معرفي اعضاي جديد به كار خود ادامه مي‌دهند.
تبصره۳ـ نمايندگان موضوع بند (۳) موضوع اين ماده به انتخاب دبيران كل احزاب ملي و استاني و با نصاب اكثريت مطلق آراء آنها انتخاب مي‌شوند. نحوه برگزاري اين انتخابات براساس دستورالعملي خواهد بود كه با پيشنهاد كميسيون احزاب به تصويب وزارت كشور مي‌رسد.
تبصره۴ـ كميسيون مي‌تواند از نمايندگان ساير سازمان‌ها و افراد صاحب نظر جهت مشاوره دعوت به عمل آورد.
تبصره۵ ـ جلسات كميسيون با حضور پنج نفر از اعضاء رسميت مي‌يابد و تصميمات آن با رأي حداقل چهارنفر از اعضاء معتبر مي‌باشد.
تبصره۶ ـ اعتبار مورد نياز كميسيون احزاب كه هر سال در بودجه سالانه وزارت كشور پيش‌بيني مي‌شود، ذيل رديف مستقل لحاظ مي‌گردد.
تبصره۷ـ معاون سياسي وزير كشور، رئيس كميسيون است و نايب رئيس از ميان اعضاء انتخاب مي‌شود. دبير كميسيون به پيشنهاد رئيس كميسيون و با رأي اعضاء انتخاب مي‌گردد. چنانچه دبير از ميان اعضاء نباشد، بدون حق رأي در جلسات كميسيون شركت مي‌كند.
ماده۱۱ـ وظايف و اختيارات كميسيون احزاب مطابق مفاد اين قانون به شرح زير است:
۱ـ بررسي شرايط متقاضيان تأسيس حزب، ثبت و صدور مجوز اوليه تأسيس، شرايط اعضاي شوراي مركزي ، دبيركل، بازرسان و مسؤولان شعب استاني
۲ـ احراز شرايط موضوع مواد(۶) و (۸) و صدور پروانه فعاليت نهائي حزب
۳ـ رسيدگي و تأييد مرامنامه و اساسنامه و تغييرات احتمالي در آنها و اتخاذ تصميم براساس اين قانون
۴ـ نظارت بر انتخاب شوراي مركزي احزاب و نيز كنگره‌هاي حزبي آنها طبق ماده (۹) اين قانون
۵ ـ بررسي و اتخاذ تصميم در مورد تخلفات موضوع ماده(۱۸) اين قانون
۶ ـ بررسي و اتخاذ تصميم در خصوص درخواست برگزاري تجمعات و راهپيمايي‌ها
۷ـ بررسي گزارش‌هاي مالي و عملكرد سالانه احزاب
۸ ـ اتخاذ تصميم در مورد ميزان پرداخت كمك به احزاب در چهارچوب قوانين و مقررات جاري
۹ـ رسيدگي به گزارش‌هاي مستند اشخاص حقيقي و حقوقي از احزاب در چهارچوب اين قانون
۱۰ـ توقيف پروانه فعاليت احزاب و معرفي آنها به دادگاه ذي‌صلاح جهت انحلال طبق ماده (۱۹) اين قانون
ماده۱۲ـ مرجع رسيدگي به شكايات احزاب از تصميمات و اقدامات كميسيون احزاب، ديوان عدالت اداري است.
فصل سوم ـ حقوق و مسؤوليت‌ها
ماده۱۳ـ احزاب داراي پروانه فعاليت در چهار چوب قوانين و مقررات جمهوري اسلامي ايران و برابر مفاد اين قانون از حقوق و امتيازات زير برخوردارند:
الف ـ فعاليت سياسي
ب ـ انجام فريضه امر به معروف و نهي از منكر در جهت اجراي اصل هشتم (۸) قانون اساسي در چهار چوب قوانين و مقررات
پ ـ اظهار نظر آزاد و علني در مسائل كشور در راستاي وظايف قانوني احزاب
ت ـ معرفي و حمايت از نامزدهاي انتخاباتي در تمام انتخابات
ث ـ ائتلاف با ديگر احزاب
تبصره ـ احزاب ميتوانند در زمان انتخابات يا غير آن با ديگر احزاب داراي پروانه فعاليت در مورد نامزد يا نامزدهاي انتخاباتي يا موارد ديگر ائتلاف نمايند و در صورت ائتلاف، كليه مسؤوليت آن را پذيرا باشند و مراتب را به اطلاع كميسيون احزاب برسانند.
ج ـ داير نمودن شعب و دفاتر در استان‌ها و شهرستان‌ها
تبصره۱ـ احزاب مي توانند در چهارچوب اساسنامه خود نسبت به تشكيل شعب و دفاتر خود در استان‌ها و شهرستان‌ها اقدام كنند و موضوع را به اطلاع استانداري و فرمانداري ذي‌ربط برسانند.
تبصره۲ـ تأسيس هرگونه دفتر و يا شعبه خارج از كشور ممنوع مي‌باشد.
چ ـ انتشار روزنامه، نشريه و تأسيس پايگاه اطلاع رساني در فضاي مجازي
تبصره ـ احزاب واجد شرايط اين قانون و متقاضي نشريه الكترونيكي يا مكتوب ميتوانند درخواست خود را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي صدور مجوز ارسال كنند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي موظف است پس از دريافت تقاضا حداكثر ظرف مدت سه ماه نسبت به صدور مجوز نشريه الكترونيكي يا مكتوب براي احزاب مربوطه اقدام كند. در صورت عدم صدور مجوز در مدت مقرر، احزاب مي توانند به ديوان عدالت اداري شكايت نمايند.
ح ـ برخورداري از كمكها ويارانه هاي موضوع اين قانون
خ ـ برگزاري راهپيمايي‌ها و تشكيل اجتماعات حسب مورد با اطلاع و صدور مجوز وزارت كشور و استانداري با رعايت بند (۶) ماده (۱۱) اين قانون و اصل بيست و هفتم (۲۷) قانون اساسي
تبصره۱ـ دبيران كل احزاب موظفند حداقل هفتاد و دو ساعت قبل از برگزاري اجتماعات و راهپيمايي‌ها مراتب را به اطلاع مسؤولان ذي ربط برسانند.
تبصره۲ـ آيين‌نامه اجرائي اين ماده، ظرف مدت سه ماه بعد از لازم الاجراء شدن اين قانون توسط وزارت كشور تهيه مي‌شود و به تصويب هيأت‌وزيران مي‌رسد.
د ـ حق حضور و دفاع در كميسيون احزاب موضوع اين قانون قبل از ارجاع پرونده تخلف حزب به مراجع قضائي
ماده۱۴ـ منابع مالي احزاب بايد از طريق قانوني تأمين و هزينه شود. كليه درآمدها و منابع آن و مصارف و هزينه‌هاي حزب بايد در دفاتر قانوني ثبت شود.
تبصره ـ كليه احزاب سياسي موظفند درآمدهاي مالي و صورت هزينه‌هاي خود را سالانه پس از تصويب شوراي مركزي حزب در پايان هرسال شمسي به كميسيون احزاب ارائه كنند. كميسيون مزبور موظف است حداكثر ظرف مدت سه ماه نظرات خود را در مورد مطابقت و يا عدم مطابقت با قوانين و مقررات جاري كشور اعلام كند.
ماده۱۵ـ عدم ثبت درآمدها و منابع تأمين آن و مصارف و هزينه‌ها، همچنين عدم ارائه دفاتر مالي به كميسيون احزاب و عدم مطابقت درآمدها و هزينه‌ها با قوانين و مقررات كشور حسب مورد و به تناسب، موجب اعمال مفاد بندهاي ماده (۱۹) اين قانون مي‌شود.
ماده۱۶ـ منابع درآمدي احزاب عبارتند از:
۱ـ حق عضويت اعضاء
۲ـ كمكها و هداياي نقدي و غيرنقدي اشخاص حقيقي و حقوقي ايراني
۳ـ وجوه حاصل از فعاليتهاي قانوني انجام شده در چهارچوب موضوع فعاليت، اهداف و اساسنامه
۴ـ كمكها و يارانه‌هاي دولتي
تبصره۱ـ دولت در راستاي كمك به احزاب هرساله رديف بودجه‌اي را در بودجه سالانه پيش‌بيني مي‌نمايد.
تبصره۲ـ هرگونه استفاده احزاب از منابع و امكانات دولتي دستگاههاي اجرائي موضوع ماده(۵) قانون مديريت خدمات كشوري توسط احزاب موجب اعمال بندهاي ماده (۱۹) اين قانون مي‌شود.
ماده۱۷ـ اختصاص اعتبارات كمك به احزاب موضوع ماده (۱۶) اين قانون براساس دستورالعمل مصوب كميسيون احزاب بوده و نظارت برحُسن انجام آن نيز برعهده كميسيون فوق مي‌باشد.
تبصره ـ كليه احزاب مشمول دريافت كمك موظفند وجوه دريافتي را در جهت اهداف و برنامه‌هاي حزب به كار برده و در پايان سال مالي گزارش آن را به كميسيون احزاب ارسال كنند. دريافت مجدد يارانه منوط به ارائه گزارش مالي و تأييد آن توسط كميسيون احزاب مي‌باشد.
ماده۱۸ـ احزاب و جبهه‌ها و ائتلاف‌هاي موضوع اين قانون در انجام فعاليتهاي خود در چهارچوب قوانين و مقررات آزادند و در صورت ارتكاب اعمال زير پس از تشخيص توسط مراجع ذي‌صلاح، حسب مورد علاوه بر مجازات‌هاي قانوني، طبق ماده(۱۹) اين قانون با آنها برخورد مي‌شود:
الف ـ نقض مباني دين مبين اسلام و تبليغ و فعاليت عليه موازين اسلامي
ب ـ اقدام عليه امنيت ملي و وحدت ملي از جمله هرنوع ارتباط، مبادله اطلاعات و تباني با سفارتخانه‌ها، نمايندگي‌ها، ارگان‌هاي دولتي و احزاب كشورهاي خارجي در هر سطح و به هرصورت كه مخل آزادي، استقلال، تماميت ارضي و وحدت ملي، منافع ملي و مصالح جمهوري اسلامي ايران و نظم عمومي باشد و نيز هرگونه اقدام به عمليات خرابكارانه و براندازانه و حمايت از گروههاي تروريستي، دريافت هرگونه كمك مالي و تداركاتي از اشخاص حقيقي و حقوقي خارجي و دولتهاي بيگانه و سازمان‌هاي بين‌المللي و تلاش براي ايجاد و تشديد اختلاف ميان صفوف ملت با استفاده از زمينه‌هاي متنوع فرهنگي و مذهبي و نژادي موجود در كشور ايران و نيز دعوت به انجام اقدامات مذكور يا حضور در راهپيمايي‌هاي غيرقانوني
تبصره ـ احزاب مكلفند ارتباطات خود با سفارتخانه‌ها، نمايندگي ارگان‌هاي دولتي و احزاب كشورهاي خارجي را با اطلاع وزارت كشور و مجوز وزارت امور خارجه در چهارچوب منافع ملي و امنيت ملي و مصالح نظام انجام دهند.
پ ـ اعمال خلاف قانون اساسي و نقض حقوق ملت از جمله ايراد تهمت، افتراء شايعه‌پراكني، آموزش و ترويج خشونت
ت ـ تخطي از مرامنامه و اساسنامه حزب
ث ـ انجام هرگونه فعاليت اقتصادي و انتفاعي از جمله از طريق تأسيس شركتها و مؤسسات تجاري يا اقدام به واردات و صادرات و هرگونه فعاليت اقتصادي كه ذيل قانون تجارت قرار گيرد.
ماده۱۹ـ احزاب سياسي كه داراي پروانه فعاليت نهائي هستند در صورتي كه مرتكب تخلفات مذكور در ماده (۱۸) شوند، كميسيون احزاب متناسب با موارد تخلف يك يا چند مورد از موارد زير را اعمال مي‌كند:
كشوري با ممنوعيتهاي عجيب و غريب !
مهر طلاق از شناسنامه زنان مطلقه حذف مي‌شود؟/ عقدكردهها نميتوانند ازدواج اول را پنهان كنند