خدايان مصر

سه شنبه ۱۷ بهمن ۹۶ | ۱۴:۳۲ ۴۰ بازديد

مصريان باستان از مذهبي ترين مردم روي زمين بودند. آنها از بسياري از چيزها مي ترسيدند و اعتقادي قوي به علوم ماوراء الطبيعه داشتند. از همين اعتقاد قوي، خدايان مصر باستان متولد شدند.

مصريان باستان معتقد بودند كه اگر خدايي محلي و خاص هر مكان وجود داشته باشد پس در نتيجه به احتمال زياد بيش از يك خدا براي عالم وجود دارد. در حالي كه بيشتر خدايان مصر باستان محلي بودند، بعضي از آنها مانند رع (RA)، اوزيريس (Osiris) و توث (Thoth) به مرحله پرستش قومي رسيدند.

دين در مصر باستان خيلي با دين هاي امروزي متفاوت نبوده است چرا كه هر دو بر انجام كارهاي خوب و به دست آوردن جايي در زندگي پس از مرگ متمركز شده اند.

با اين كه دين مصريان باستان، پيچيده و گسترده به نظر مي رسد ولي نسبتاً انعطاف پذير بوده و بر اساس اعتقاد به شخص يعني فرعون تحول پيدا كرده بود. خدايان مصري اغلب هم صفات انساني و هم روح گرايانه داشتند كه همين آن ها را جالب و قابل توجه مي سازد.

در اينجا 25 واقعيت خواندني درباره خدايان مصر باستان و سيستم مذهبي مصري ها بيان مي شود كه احتمالاً تاكنون آنها را نشنيده ايد.

( اخبار )

⇐ 25- در دوران پيش از آغاز سيستم دودماني در مصر، مذهب بيشتر روح گرايانه (جان گرايانه يا آنيميسم) بود. روح گرايي به معني قايل بودن به وجود روح در جانوران، گياهان، اشيا و پديده هاي طبيعي است.

⇐ 24- بسياري از خدايان معروف مصري، به دوران روح گرايي نسبت داده مي شوند. آنوبيس، خداي مرگ و تشييع جنازه را در نظر بگيريد. اين خدا با سر شغال نمايش داده مي شده چراكه در نواحي بياباني اي كه مصريان درگذشتگان شان را در آنها دفن مي كردند اغلب جانوران نيز ديده مي شدند.

⇐ 23- مصريان باستان، خداي گِيتور (Gator) يا كروكوديل داشتند. (اين خدا از نظر تكنيكي سر كروكوديل رود نيل را داشته است.) اين خدا سوبك (sobek) نام داشته و يكي از قدرتمندترين و قديمي ترين خدايان محسوب مي شده است. سوبك به عنوان حافظ راه آب ها، مانند بيشتر كروكوديل ها از خوردن ماهي، لذت مي برده است. براي نشان دادن اهميت اين خدا، در بسياري از معابد مصر باستان، كروكوديل هاي زنده درون حوضچه هايي نگهداري مي شدند.

⇐ 22- با اين كه مصريان باستان بيش از 2000 خدا داشتند، بيشتر آنها تنها شهرتي محلي در بخش هاي كوچكي از امپراطوري مصر را داشتند.( امروز چندمه )

⇐ 21- همان طور كه امروزه فرقه هاي مختلف مسيحيت داريم (كاتوليك، متوديسم، ارتودكس شرقي و غيره)، مصريان باستان هم داراي چندين مكتب فكري مذهبي بودند كه هر كدام ادعاي برتري نسبت به بقيه را داشتند.

⇐ 20- داستان «رع» خداي خورشيد يكي از جالب ترين داستان ها درباره خدايان مصر باستان است. گفته شده هر شب، اين خدا به وسيله الهه آسمان، نات (nut) خورده مي شود و سپيده دم روز بعد دوباره متولد مي شود.

⇐ 19- عبادت خدايان مصر كه يكي از با دوام ترين مذاهب جهان به شمار مي رود بيش از 3000 سال طول كشيد. مذهب بودايي حدود 2500 سال، مسيحيت 2000 سال، اسلام 1400 سال و فرقه مذهبي مورمن 200 سال عمر كرده اند.

⇐ 18- هرگاه فرعون جديدي به قدرت مي رسيد، اغلب خداي محلي و از مكتب فكري وي، به عنوان خداي ملي اصلي ترويج مي شد. به عنوان مثال در سال هاي پادشاهي مياني (2000 تا 1700 قبل از ميلاد) وقتي قدرت به فرعون تيبس (Thebes) رسيد، آمون (amun) پس از آميخته شدن با رع، خداي ملي آمون- رع شد.

⇐ 17- مصريان از باورهاي روح گرايي (آنيميسم) فراتر رفتند. آنها ويژگي هاي جانوران را در خدايان مي گنجاندند كه اين كار كاربرد مهمي برايشان داشته. اين كاربرد نمايش حالت ذهني و فكري خدا بوده است. اگر خدايي خشمگين مي شد، سر آن به صورت شير ترسناكي نمايش داده مي شد. به جايش اگر اين خدا آرام و ملايم بود، ممكن بود كه از سر گربه استفاده شود.

⇐ 16- خدايان اغلب با بدن انسان و سر حيوان ترسيم مي شدند. تصاوير بدن يك حيوان و سر انسان، اغلب به نمايندگي از پادشاهان نمايش داده مي شدند.

⇐ 15- خدايان مصر اغلب چنين ديده مي شدند كه نماد مرموز «آنخ» (Ankh) را نگه داشته اند. آنخ كه يك صليب با دسته بود نماد زندگي جاويد بود. اين صليب به شكل كليد، كليد حيات شناخته مي شد و بقا و ابديت قوانين خدايان را تقويت مي كرد.

⇐ 14- در بسياري از نقاشي هاي باستاني، تشخيص زن يا مرد بودن خدا كار دشواري به نظر مي رسد، ولي ترفندي هم براي تشخيص آنها وجود دارد و آن اين كه خدايان مرد، داراي پوست قهوه اي مايل به قرمز تيره اند در حالي كه خدايان زن داراي پوست زرد اند كه دلالت بر سبك زندگي آنها دارد.

⇐ 13- خداي «بِس» (Bes)، يكي از پرمشغله ترين خدايان مصر باستان بوده است چراكه به عنوان خداي كودكان و مادران، خانوارها، كابوس ها و حتي نيش عقرب، عمل مي كند.

⇐ 12- مصر باستان، در بيشتر زمان موجوديت خود كشوري مشرك (چند خدايي) بوده است، فقط در دوره كوتاهي در طول دودمان هجدهم، به دستور فرعون آخناتن پرستش يك خدا، اجباري گرديد. اين تك خدايي، بر محور تفكرات آتن يونان (Aten) بود. در آن زمان قرص خورشيد به Ra نسبت داده شد.

⇐ 11- غير از خدايان، شيطان ها هم نقشي قوي در نظام باورهاي مصر باستان ايفا مي كردند. با آن كه شياطين قدرتمندتر از انسان ها بودند، در مقايسه با خدايان قدرت كمتري داشتند ولي به طور معمول فناناپذير بودند و در يك لحظه مي توانستند در چند مكان باشند.

⇐ 10- يكي از معروف ترين نمادهاي مصر باستان، سوسك سرگين غلتان (scarab beetle) بوده كه نماينده رستاخير و حفاظت بوده است. مردم محلي اغلب طلسم آن را براي ايمني به خود مي آويختند. اين طلسم به خِپري (Khepri) خداي تولد مجدد نيز اشاره دارد.

⇐ 9- يونانيان باستان، خدايان همتاي زيادي با مصريان باستان داشتند. زماني كه اسكندر مقدوني از اين منطقه عبور مي كرد، براي مشورت با آمون (Amun) غيب گو توقف كرد. آمون خدايي بود كه يونانيان احساس مي كردند زئوس را نشان مي دهد. اسكندر، به قدري در مصر باستان شهرت داشت كه غيبگويي به نام سيوا اسس (Siwa Oasis)، وي را پسر آمون ناميد.

⇐ 8- ازدواج هاي بي تناسبي هم بين خدايان در آسمان ها صورت مي گرفته: شو (Shu) (به معناي مركز) كه خداي هواي خشك و نور خورشيد بوده، با تِفنات (tefnut) خداي رطوبت كه باران را كنترل مي كرد، ازدواج كرد.

⇐ 7- فرعون، واسطه بين خدايان و مصريان باستان بوده. نقش وي آن بود كه به دقت و با حفظ رابطه خوب با خدايان اين تعادل ظريف را حفظ كند. مردم محلي بر اين باور بودند كه يك فرعون بعد از مرگش به خدا تبديل خواهد شد به شرط اين كه وزن قلبش، سبك تر از يك پر باشد.

⇐ 6- الهه باستت (bastet)، بدن يك زن و سر يك گربه را داشت. پيروان مكتب باستت به قدري به گربه ها احترام مي گذاشتند كه گربه هاي خانواده را پس از مرگ موميايي مي كردند. باستان شناسان در كنار پرستشگاه اصلي اين الهه در شهر باباستيس (Bubastis) گورستاني از تعداد زيادي گربه موميايي شده نيز پيدا كردند.

⇐ 5- زندگي مذهبي در مصر باستان تا حد زيادي بر مبناي نخبه گرايي بود. فقط روحانيون، كاهن ها، فرعون و برخي از اعضاي خانواده اش مجاز بودند وارد معابد شوند. مصريان عادي بايستي در كنار دروازه معبد، متوقف مي شدند.

⇐ 4- خداي گِب (geb) با وجود اهميت زياد، هيچ گاه صاحب مكتبي مانند مكاتب ديگر مثل اريسيس و امون نشد. درباره خداي گب به عنوان خداي زمين اين باور وجود داشت كه خنده اش باعث ايجاد زمين لرزه مي شود.

⇐ 3- مصريان باستان، تنديس هاي بي شماري از خدايان شان بر پا كرده بودند، آنها را با سدر معطر شستشو مي دادند و قبل از پوشاندن مجسمه با لباس و جواهرات و تزئين كردن شان آن را روغن مالي مي كردند.

⇐ 2- يكي از منفورترين خدايان مصر باستان، ست (Set) نام داشته كه خداي بي نظمي، اغتشاش و جنگ بوده است. وي بدن انسان و سر حيوان داشته كه مصرشناسان، قادر نيستند اين حيوان را شناسايي كنند. ست به خاطر قتل برادرش اسيريس (Osiris) و نشستن بر تخت سلطنت وي به شدت منفور بوده است.

⇐ 1- يكي از متمايزترين علايم مصريان باستان، چشم هورس (eye of horus) بوده كه اغلب به عنوان طلسم محفاظتي استفاده مي شده است.( تاريخ امروز )

خدايان مصر

اخبار